Ανθρωπογενής Δραστηριότητα
Tο Εθνικό Πάρκο είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένο. Εντός των ορίων του συναντάμε 42 περίπου οικιστικά κέντρα με 45.000 κατοίκους. Οι κύριες ανθρωπογενείς δραστηριότητες στην περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία και ο τουρισμός.
Οι αγροτικές περιοχές καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό της έκτασης και αποτελούν τον κυριότερο οικονομικό πόρο της περιοχής, επηρεάζοντας μέχρι ενός βαθμού το φυσικό οικοσύστημα. Ειδικότερα στην λεκάνη της λίμνης Βιστωνίδας η γεωργική δραστηριότητα έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των επιφανειακών υδάτων με συγκεκριμένες επιπτώσεις, την ενδεχόμενη δημιουργία φαινομένων ευτροφισμού από την χρήση και κατάληξη λιπασμάτων. Επίσης η πρακτική της υπερβολικής άντλησης νερού από γεωτρήσεις για αυξημένες δόσεις εφαρμογής, συνδυασμένες με αυξημένες δόσεις γεωργικών φαρμάκων και θρεπτικών στοιχείων και σε συνδυασμό με τα αμμώδη εδάφη, οδηγούν σε σημαντικές επιβαρύνσεις των υπογείων υδάτων. Ως συνέπεια, προέκυψε το πρόβλημα της υφαλμύρινσης των υπογείων υδάτων που παρατηρείται σε ολόκληρη την έκταση του Πάρκου, αλλά εμφανίζεται ιδιαίτερα έντονο στο παράκτιο τμήμα μεταξύ της λιμνοθάλασσας Βιστωνίδας και της λίμνης Ισμαρίδας. Σήμερα στην περιοχή εξαιτίας των υπεραντλήσεων δεν παρατηρείται πουθενά φυσική εκροή υπόγειου νερού.
Για την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του υπόγειου υδροφορέα στα χωρικά όρια του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ο Φορέας Διαχείρισης ανέθεσε στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης σχετική μελέτη με τίτλο «Έκθεση Καταγραφής του Προβλήματος Υφαλμύρωσης Υπόγειων Παράκτιων Υδροφορέων του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. και Διατύπωση Μέτρων Αντιμετώπισης», η οποία ολοκληρώθηκε το 2014. Έκτοτε τα συμπεράσματα χρησιμοποιούνται στην έκφραση άποψης – γνωμοδότησης του Φ.Δ. για έργα υδροληψίας.
Από την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στις υδρογεωλογικές ενότητες του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. προκύπτει ότι το φαινόμενο της υφαλμύρωσης είναι ιδιαίτερα έντονο και προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την τοπική οικονομία. Για το λόγο αυτό κρίνεται πολύ σημαντική η έγκαιρη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την αποφυγή της επέκτασης του φαινομένου σε μη επιβαρυμένες ζώνες. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω γίνεται οριοθέτηση ζωνών προστασίας δύο επιπέδων σε ολόκληρη την έκταση του Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Μπορείτε να κατεβάσετε τις ζώνες υφαλμύρωσης σε μορφή shp εδώ.
Στον επισυναπτόμενο χάρτη παρουσιάζεται η αποτύπωση των ζωνών έντασης του προβλήματος της υφαλμύρωσης, με την κόκκινη ζώνη να αντιπροσωπεύει την περιοχή όπου αντιμετωπίζει επιστημονικά τεκμηριωμένο πρόβλημα υφαλμύρωσης, ενώ η πράσινη ζώνη αντιπροσωπεύει περιοχές όπου με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία δεν υπάρχει σήμερα αξιοσημείωτο πρόβλημα υφαλμύρωσης.
Βασικές καλλιέργειες είναι τα σιτηρά, το καλαμπόκι, το ρύζι και τα οπωροφόρα δέντρα, απαντώνται όμως και άλλες καλλιέργειες όπως τα σπαράγγια, ο καπνός και τα αμπέλια. Στους εκτεταμένους βοσκοτόπους της περιοχής τρέφονται επίσης πολλά κοπάδια από αιγοπρόβατα, αγελάδες, αλλά και βουβάλια, δυο κοπάδια στις εκβολές του Κομψάτου και ένα στο Δυτικό τμήμα του Δέλτα Νέστου, δράση που προωθεί ο Φορέας Διαχείρισης.
Όλες σχεδόν οι μεγάλες λιμνοθάλασσες της περιοχής, αλλά και ένα εκτεταμένο δίκτυο τεχνητών καναλιών αξιοποιούνται αλιευτικά χρησιμοποιώντας μεθόδους εκτατικής ιχθυοκαλλιέργειας, αλιεύοντας μεγάλες ποσότητες από ψάρια και θαλασσινά, όπως τσιπούρες, κεφάλια, χέλια, λαβράκια και καβούρια. Πολλές από τις λιμνοθάλασσες αυτές (πχ. Λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγους, λ/σσες του Δέλτα Νέστου) διαχειρίζονται οι τοπικοί αλιευτικοί συνεταιρισμοί.
Επιπλέον, στην θαλάσσια περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ αναπτύσσεται η υδατοκαλλιέργεια οστρακοειδών, κυρίως μυδιών. Παρότι δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ορισμένη ΠΟΑΥ, η υδατοκαλλιέργεια οστρακοειδών είναι κυρίως αναπτυγμένη στον Κόλπο Καβάλας και συγκεκριμένα στην θαλάσσια περιοχή πλησίον των Λ/Θ του Δυτικού Δέλτα Νέστου.
Δύο από τις λιμνοθάλασσες της περιοχής αξιοποιούνται επίσης ως αλυκές, για τη βιομηχανική παραγωγή αλατιού, στη Νέα Κεσσάνη και στη Μέση.
Ο τουρισμός παρουσιάζει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια. Αναπτύσσονται διάφορες κατηγορίες τουρισμού για όλες τις εποχές του έτους, οικοτουρισμός, αγροτουρισμός, ιστορικός, θρησκευτικός και θαλάσσιος τουρισμός. Πάνω από 80.000 άτομα ετησίως επισκέπτονται την ευρύτερη περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ, εκ των οποίων οι 25.000 διανυκτερεύουν τουλάχιστον ένα βράδυ σε ξενοδοχεία/καταλύματα της περιοχής.
Σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος αποτελούν το παραποτάμιο δάσος της Κεραμωτής με το μονοπάτι του, η παραλία και η λ /θ της Κεραμωτής, το λιμάνι της Κεραμωτής, το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Νέστου, η αποικία των ερωδιών στην Κεραμωτή, το δυτικό ανάχωμα του ποταμού Νέστουκαι οι εκβολές του ποταμού, η αρχαία Τόπειρος και Πίστυρος, το μονοπάτι του Νέστου στη Γαλάνη, ο Τεκές στο Σέλινο, η Αναστασιούπολη, το λιμάνι Αβδήρων, ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο Αβδήρων, η παραλία Μάνδρας και τα έλη της, το παρατηρητήριο στη Λαφρούδα και η Αλυκή Νέας Κεσσάνης, τα λουτρά της Ποταμιάς, το Κέντρο Πληροφόρησης Λιμνών Βιστωνίδας-Ισμαρίδας, το λιμάνι και η αποικία των ερωδιών στο Πόρτο Λάγος, οι νησίδες λ/σσας Λαγού, η Μονή του Αγίου Νικολάου, ο οικισμός Σαρακατσάνων, το λιμάνι Φαναρίου, οι λ/σσες Ξηρολίμνη, Καρατζά, η παραλία Αρωγής και η λίμνη Ισμαρίδα. Οι δυνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής είναι ποικίλες με κυριότερες, τα θαλάσσια λουτρά στις παραλίες της περιοχής (Κεραμωτή, Άβδηρα, Μάνδρα, Φανάρι), ερασιτεχνική αλιεία, πεζοπορικές διαδρομές στους λόφους, στα παραποτάμια δάση , επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Αβδήρων, παρατήρηση πουλιών στις λιμνοθάλασσες και στην γύρω περιοχή.
Στις περιοχές Natura 2000 που εντάχθηκαν στην αρμοδιότητα του Φ.Δ. βάσει του Ν. 4519/2018 απαντώνται όλες οι αναφερόμενες δραστηριότητες και προστίθεται και η λειτουργία λατομείων μαρμάρων σε κάποιες από αυτές (Θάσο, Στενά Νέστου).
